Komunalcima veća ovlašćenja uprkos preporukama
Komunalni policajci će dobiti znatno veća ovlašćenja u odnosu na sadašnja, ukoliko se usvoji Predlog novog zakona o komunalanoj miliciji. Podsećamo na slučaj iz 2015. godine, kada su pripadnici Komunalne policije protivzakonito primenili silu nad novinarima Istinomera i njihovim sagovornikom. Nakon ovog incidenta reagovao je i Zaštitnik građana koji je preporučio upravo suprotno od onoga što se našlo u predlogu novog zakona - da se komunalcima ne proširuju ovlašćenja i da se jasno definišu njihove obaveze.
Pisci Predloga Zakona o komunalnoj miliciji, po svemu sudeći, nisu se obazirali na preporuke Zaštitnika građana iz 2015. godine u kojima se ističe da komunalni policijaci ne bi trebalo da dobiju veća vlašćenja od postojećih, kao i da se prethodno definišu njihove obaveze. Naime, Predlog novog zakona, ukoliko bude usvojen, upravo proširuje ovlašćenja pripadnika Komunalne policije.
Podsećamo, preporuke ombdusmana za postupanje „komunalaca“ nastale su nakon incidenta koju su pripadnici ove službe izazvali onemogućavajući rad ekipi Istinomera u Savamali, u septembru 2015. godine.
Naime, novinarki i snimateljima Istinomera Komunalna policija zabranila je snimanje ispred restorana “Savanova” i napisala im prekršajne prijave uz obrazloženje da su “ulaskom na gradilište ometali službeno lice u obavljanju dužnosti”.
Ekipi koja je snimala intervju sa Dobricom Veselinovićem iz Inicijative “Ne da(vi)mo Beograd”, najpre je iz restorana “Savanova” poručeno da se odmah udalje, jer vlasnik ne dozvoljava snimanje u blizini objekta. Pošto članovi novinarske ekipe to nisu učinili, ubrzo je stiglo dvoje komunalnih policajaca, koji su insistirali na tome da se ekipa udalji, jer je, kako su kazali, u pitanju gradilište.
Nakon toga, na šetalištu se pojavilo još sedam komunalnih policajaca koji su napisali prekršajne prijave novinarki Vesni Radojević, dvojici snimatelja i fotoreporteru Istinomera, kao i Dobrici Veselinoviću.
Reagovanje Zaštitnika građana
Posle dva meseca Zaštitnik građana potvrdio je tvrdnje Istinomera da je Komunalna policija postupala nezakonito i da su njeni pripadnici za 14 minuta naravili čak 30 prekršaja. Kako je navedeno u dokumentu ombdusmana, najznačajniji propusti u radu Komunalne policije bili su nezakonita i nepravilna upotreba fizičke sile, nepostojanje osnova za legitimisanje članova novinarske ekipe Istinomera i njihovog sagovornika, a samim tim i osnova za kasnije pokretanje prekršajnog postupka, kao i pretnja komunalnog policajca da će novinarima oštetiti opremu ukoliko ne prekinu snimanje.
Napad na medije, bespravna upotreba sile, zloupotreba službenog položaja ne smeju da postanu uobičajeni način ponašanja bilo koga, pa ni pripadnika Komunalne policije, istaknuto je u izveštaju ombdusmana.
Foto: Istinomer
U februaru 2016. Komunalna policija Beograda saopštila je da je uvažila sve preporuke Zaštitnika građana koje su upućene nakon nepravilnog i nezakonitog postupanja te javne službe prema novinarskoj ekipi Istinomera.
Istaknuto je da će Komunalna policija od sada samo postupati u slučajevima koji su u nadležnosti te javne službe, biće započeta praksa razgovora sa građanima i to svakog prvog četvrtka u mesecu u službenim prostorijama, a napomenuto je da se „planira i organizacija obuka o poštovanju ljudskih prava za pripadnike te službe“.
U izjašnjenju koje je potpisao tadašnji načelnik Komunalne policije Nikola Ristić rečeno je da su svi komunalni policajci upoznati sa zakonskom činjenicom da fotografisanje i snimanje komunalne policije nije protivzakonito, jer je reč o snimku postupanja komunalnog policajca kao nosioca javne službe.
Janković tražio razrešenje načelnika
Takođe, u februaru 2016. godine, tadašnji zaštitnik građana Saša Janković dao je javnu preporuku za razrešenje načelnika beogradske Komunalne policije zbog postupanja prema novinarskim ekipama Istinomera i kao i KRIK-a, kojima su komunalni policajci oduzeli opremu i obrisali snimke.
Tadašnji gradonačelnik Siniša Mali je nakon toga rekao da, uprkos preporuci Zaštitnika građana, „ne razmišlja o smeni načelnika Koumanalne policije“, a Nikola Ristić je sa te funkcije smenjen tek u avgustu, 2018. godine.
Snimanje „ulazi“ u zakon
Skoro četiri godine nakon incidenta u Savamali, neovlašćeno postupanje komunalnih policajaca prema novinarima Istinomera i njihovom sagovorniku moglo bi da bude ozakonjeno.
Naime, Predlog novog Zakona o komunalnoj miliciji predviđa da komunalni policajci mogu, između ostalog, da postupaju iako nisu u uniformi, da koriste sprej, kao i da zaustavljaju vozila.
Sredstva prinude u smislu ovog zakona su: fizička snaga, sredstva za vezivanje, raspršivač sa nadražujućim dejstvom i službena palica.
Među ključnim izmenama je to da se proširuju ovlašćenja u pogledu nadzora, dajući mogućnost komunalnoj miliciji da vrši audio i video snimanje javnog mesta u svrhu obavljanja svojih poslova, korišćenjem odgovarajuće opreme.
Za tu namenu moći će da se koriste i vozila sa uređajima za snimanje. Predviđeno je i da se na ovaj način prikupljeni podaci, koji se ne mogu koristiti u postupku, uništavaju u roku od godinu dana od zastarelosti pokretanja, odnosno vođenja prekršajnog postupka.
Takođe, Predlog više ne ograničava broj pripadnika (ranije rešenje je predviđalo da na svakih 5.000 stanovnika ne može biti više od jednog komunalnog policajca), dok se sada uvodi donji minimum – unutrašnja organizaciona jedinica ne može imati manje od tri milicionara.
Predlaže se i da se naziv „komunalna policija“ promeni u „komunalna milicija“, s obzirom na to da naziv „policija“ mogu da koriste samo Ministarstvo odbrane i Ministarstvo unutrašnjih poslova.
Naslovna fotografija: Istinomer
