“Prognana, a slobodna Nušićijada” – godina druga

Prošlogodišnjom odlukom Skupštine opštine Ivanjica, udruženje građana “KudeS – inicijativa za kulturnu decentralizaciju Srbije”, u potpunosti je lišeno ingerencija nad ivanjičkom “Nušićijadom”, festivalom koji je obnovljen upravo na inicijativu ovog udruženja, a koje je za njegovu organizaciju, kako ističu, obezbeđivalo čak dve trećine potrebnih sredstava. Dok lokalna samouprava Ivanjice nastavlja da svojata ovaj kulturni događaj, udruženje “KudeS” ove godine je po drugi put organizovalo svoju “Prognanu, a slobodnu Nušićijadu”.        

 

 

Naime, prethodnih godina je udruženje građana “KudeS” organizovalo osam festivalskih izdanja obnovljene “Nušićijade” u saradnji sa lokalnom samoupravom i ivanjičkim Domom kulture. Međutim, u martu prošle godine opština Ivanjica donosi jednostranu odluku da “KudeS nema više nikakve ingerencije na Nušićijadi”. Članovi udruženja su, kako kažu, za odluku saznali prateći TV prenos sednice SO Ivanjica. 

 

“Udruženje građana ‘KudeS’ apsolutno nema nikakve ingerencije više u učešću u ‘Nušićijadi’. To je manifestacija koja pripada gradu i građanima opštine Ivanjica. Prema tome, budžetom smo opredelili određena sredstva. I ja sam sebi dao zadatak da finansijsku konstrukciju ja zatvorim sa sponzorstvima. Konkurs kod Ministarstava trgovine i turizma i Ministarstva kulture apliciraće onaj ko treba da aplicira, i biće to sve pod potpunom kontrolom opštine Ivanjica. Novopečeni, novonastali ‘nušićevci’, apsolutno ne mogu prisvajati ‘Nušićijadu’ kao svoju ličnu promociju i privatnu svojinu. To je manifestacija koja pripada građanima opštine Ivanjica i tako ćemo je i organizovati, i tako će biti u budućnosti”, izjavio je tada predsednik opštine Ivanjica Zoran Lazović.  

 

Međutim, nakon ovog poteza opštinskih vlasti usledilo je pitanje da li je lokalna samouprava, prema zakonu, uopšte imala pravo da to učini, imajući u vidu da je ideja za obnovu ovog festivala došla  iz udruženja koje je, između ostalog, obezbeđivalo i dvotrećinski deo sredstava za organizaciju festivala?

 

Koordinatorka “Prognane, a slobodne Nušićijade” iz udruženja “KudeS” Vera Jovanović za Istinomer ističe da postoje čak dva osnova po kojem je gradska vlast protivpravno postupila.

 

“Imali smo ugovor o partnerstvu koji nije bio vremenski oročen. Ugovor između ‘KudeSa’, opštine Ivanjica, Doma kulture i turističke organizacije. Dakle, po tom ugovoru mi nismo bili povremeni partneri u organizaciji festivala, već dugoročni”, kaže Jovanović i dodaje da je KudeS “uz saglasnost gospodina Ive Predića, zakonskog naslednika Branislava Nušića, zaštitio žig Nušićijade”, i da to “predstavlja drugi osnov po kojem je opština bespravno postupila”.

 

Iz “KudeSa” navode da su se ovim povodom obratili nizu institucija, delegaciji EU, OEBS-u, Povereniku za informacije od javnog značaja, Zaštinsku građana… Međutim, odgovor je stigao samo iz kabineta predsednika Srbije, ali dva i po meseca kasnije. Konkretno, odgovor je stigao od generalnog sekretara Predsedništva Nikole Selakovića, koji je naveo da to “nije u njihovoj nadležnosti”, kao i da će “slučaj biti prosleđen Ministarstvu kulture”.

 

 

Godinu dana nakon „razrešenja ingerencija“ u festivalu Nušićijada, UG “KudeS” podnosi tužbu Privrednom sudu u Beogradu protiv Opštine Ivanjica, Turističke organizacije opštine Ivanjica i Doma kulture “za povredu žiga i intelektualne svojine”. Kako se navodi, tržišna inspekcija zaplenjuje sav materijal koji su kreirali novi koordinatori festivala i stavlja zabranu rada internet stranice nusicijadaivanjica.rs (sajta pokrenutog nakon izbacivanja UG KudeS iz organizacije).

 

Nakon što se Privredni sud proglasio nenadležnim i slučaj prebacio na Viši sud, ovaj sud donosi odluku o ukidanju privremene mere kada se tuženima vraća zaplenjeni materijal i skida zabrana sa internet stranice.

 

Predsednik Opštine Ivanjica Zoran Lazović izneo je i tvrdnju da je do isključenja “KudeS”-a iz organizacije festivala došlo zbog “nepotpunih i ne na vreme podnesenih finansijskih izveštaja”, odnosno, kad je opština želela da “izvrši kontrolu utrošenih sredstava”.

 

Međutim, Vera Jovanović navodi da se “novac iz opštinskog budžeta nije trošio preko “KudeSa”, već preko Doma kulture”.

 

“Prvo, mi nismo mogli da trošimo pare kako hoćemo, jer to nismo činili mi, već Dom kulture. A drugo, oni su u tim svojim merama štednje prošle godine duplirali budžet”, objašnjava Jovanović.

 

U zvaničnom saopštenju UG “KudeS”, iz 2018. godine, navodi se da je “budžet doniran kroz nacionalne institucije svake godine opravdavan kroz detaljne izveštaje i dokumentovane troškove, i tako usvojen bio preduslov za ostvarivanje prava na ponovno korišćenje sredstava”.

 

Kada je reč o gradskoj kasi opštine Ivanjica, udruženje “KudeS” je u avgustu prošle godine optužilo lokalnu vlast za “prekomerno trošenje novca iz opštinske kase”, jer je za realizaciju festivala “Nušićijada” izdvojila 7,5 miliona dinara, “što predstavlja duplo više novca nego što je to bio slučaj ranijih godina”. Takođe, u saopštenju se navodi da je “ostalo nejasno na šta je opština Ivanjica potrošila sredstva koja je prošle godine rebalansom budžeta opredelila za dokumentarni film i monografiju o pola veka od nastanka „Nušićijade“, u iznosu od 1,3 miliona dinara“.

 

U pokušaju da čujemo i drugu stranu, obratili smo se opštini Ivanjica sa pitanjem zašto je UG “KudeS” eliminisano iz organizacije “Nušićijade”, kao i koliko je novca opština izdvojila za ovogodišnju organizaciju festivala, međutim odgovor nismo dobili. 

 

 

Na pitanje o tome koji motiv zapravo stoji iza ovakvog postupka opštinskih vlasti, i kakvu poruku to šalje udruženjima koja se u Srbiji bave kulturom, Vera Jovanović navodi da je to “sitnosopstvenički interes malih ljudi”.