Za dve godine utrostručen broj preletača
Tačno dve godine nakon redovnih lokalnih izbora u Srbiji u više od polovine gradova i opština zabeleženo je 472 slučajeva stranačkog preletanja, čime je bez izbora izmenjena izborna volja preko 56 hiljada građana, pokazala je analiza organizacije “Crta”, u okviru inicijative “Ko je na vlasti”.
Istraživanje je pokazalo da je u periodu od dve godine broj opština i gradova gde je bilo slučajeva stranačkog preletanja porastao sa jedne trećine na više od polovine, dok je broj samih preletača porastao sa 125, koliko ih je bilo neposredno nakon izbora 2016. godine, na 472 u aprilu 2018. godine.
“Stranačko preletanje, umesto izuzetka, postaje pravilo koje vodi izigravanju poverenja građana i dovodi do obesmišljavanja izbora. Skupštinska većina uz pozajmljene odbornike čini prekrojenu skupštinsku većinu. Promena izborne volje građana mimo izbora urušava poverenje građana u institucije i vladavinu prava”, izjavila je Tamara Branković, koordinatorka istraživanja “Crte”.
Rezultati analize kažu i da su Brus i Stari grad sa po 22 preletača rekorderi po broju preletača, a odmah iza njih su Zaječar sa 21, Pančevo sa 20 i Varvarin, Paraćin, Knjaževac, Sombor i Kragujevac sa po 14 preletača.
Najveći broj preletača, skoro 45 odsto, prišao je Srpskoj naprednoj stranci, koja danas samostalno ili u koaliciji čini deo vlasti u 95 odsto opština u Srbiji. Od ukupno zabeleženih 470 preletanja u 91 opštini, 212 odbornika je do aprila 2018. godine prišlo SNS-u.
Zabeleženi su i slučajevi preletanja iz Srpske napredne stranke u druge stranke, u najvećoj meri u gradovima i opštinama gde je SNS opozicija kao što su Šabac i Paraćin. U ovim opštinama su se odbornici Srpske napredne stranke pridružili vladajućoj većini. Iz SNS su, u poslednje dve godine, u druge stranke ili nezavisne odbornike prešla 23 odbornika.
Istraživači su primetili i slučajeve prelaska celih odborničkih grupa iz jedne u drugu u stranku. Jedan od takvih primera se odnosi na pokret Boška Ničića „Zajedno za Krajinu“, koji je, nakon redovnih izbora u Zaječaru u aprilu 2017, kolektivno preleteo u SNS. Ovim potezom je SNS u Zaječaru, protivno izbornoj volji građana, dobila dodatnih 7.358 glasova, a slična situacija se dogodila i u Brusu, kada su odbornici Nove Srbije takođe kolektivno preleteli u SNS, promenivši volju 5.211 birača. Interesantna situacija je bila i u Tutinu, gde SNS nije dobio ni jedno odborničko mesto. Međutim, zahvaljujući koalicionom sporazumu sa strankama koje su formirale lokalnu vlast, SNS je dobio pozicije odlučivanja u Tutinu, iako bez odbornika.
U saopštenju se navodi da su zabeležena i napuštanja stranke uz zadržavanje odborničkog mandata, odnosno nastavak delovanja u svojstvu samostalnih odbornika. Ovaj trend je zabeležen u 97 slučajeva, između ostalog, u Paraćinu i Pančevu, gde su odbornici napustili SNS, odnosno DS, a tu je i poslednje odvajanje odbornika „Dosta je bilo“ usled dešavanja sa ovim pokretom na republičkom nivou.
Organizacija “Crta” pozvala je građane da portalu “Ko je na vlasti” šalju informacije o slučajevima stranačkog preletanja u njihovim opštinama i gradovima.
