Evropska unija nije ukinula pravo glasa Mađarskoj
Kao “zvaničan kraj iluzije zvana Evropska unija” opisana je na društvenim mrežama tvrdnja da je EU ukinula glasačko pravo Mađarskoj, nakon što je Mađarska stavila veto na vojnu pomoć Ukrajini u iznosu od 21 milijarde evra. Međutim, ovo je još jedna manipulacija.
- Na društvenim mrežama proširila se tvrdnja da je EU ukinula pravo glasa Mađarskoj, nakon što je Mađarska stavila veto na vojnu pomoć Ukrajini.
- Povod za širenje ove dezinformacije bila je objava panevropske stranke Volt Evropa i njen predlog devet tačaka za jačanje EU, od kojih je prva tačka pokretanje procedure u okviru člana 7. Ugovora o Evropskoj uniji kako bi se ukinulo pravo glasanja Mađarske i sprečio njen veto na najznačajnije političke odluke.
- Procedura oduzimanja prava glasa predstavlja najstroži mehanizam sankcionisanja države članice zbog kršenja osnovnih vrednosti EU i do sada nijedna zemlja nije izgubila pravo glasa po ovom postupku. U dokumentima objavljenim nakon nedavnog samita EU ne spominje se ukidanje prava glasa Mađarskoj.
- Objave na društvenim mrežama ocenjujemo kao netačne.
“Evropska unija ukinula glasačko pravo Mađarskoj nakon što je Mađarska stavila veto na vojnu pomoć Ukrajini u iznosu od 21 milijarde €. I to je to, dame i gospodo, zvaničan kraj iluzije zvana Evropska unija. Samo još ostaje da vidimo raspad”, glasila je objava na platformi X, koja ima više od 100 hiljada pregleda.
Tvit je objavljen 5. marta, pre održavanja vanrednog samita Evropske unije na kojem se razgovaralo o Ukrajini i evropskoj odbrani.
Povod širenju netačne informacije da je Evropska unija ukinula pravo glasa Mađarskoj, bila je objava panevropske stranke Volt Evropa i njen predlog od devet tačaka koji se tiču jačanja pozicije Evropske unije.
A 9-point action plan to strengthen Europe: https://t.co/KlhX1KBVPR
— Volt Europa (@VoltEuropa) March 5, 2025
Prva tačka njihovog predloga jeste pokretanje procedure u okviru člana 7. Ugovora o Evropskoj uniji kako bi se ukinulo pravo glasanja Mađarske i sprečio njen veto na najznačajnije političke odluke koje donosi Evropski savet.
Tvrdnja da je Evropska unija ukinula “glasačko pravo” Mađarskoj proširala se i na Fejsbuku.
Mađarska, veto i Samit
Da je Mađarska stavila veto na uključivanje predloga vojne pomoći Ukrajini od 20 milijardi evra, pisao je Politico 4. marta. Na sastanku šefova država i vlada Evropske unije održanom 6. marta, Mađarska i Slovačka signalizirale su svoje protivljenje bilo kakvim potezima za pomoć Ukrajini.
U dokumentima zaključaka vanrednog samita Evropskog saveta ne spominje se ukidanje glasačkih prava Mađarskoj, niti pokretanje takve procedure u institucijama Evropske unije. Međutim, 26 zemalja članica, izuzev Mađarske, objavile su zaključke u okviru Evropskog saveta, u kojima je obuhvaćena i vojna pomoć Ukrajini.
Orban je upozorio da bi finansiranje vojnih napora Ukrajine moglo „uništiti Evropu“, sugerišući da EU ne može sebi priuštiti takve troškove, posebno u svetlu neizvesnosti oko američke pomoći Ukrajini.
“Ako sada SAD odustane (od finansiranja rata)… kako bi ostalih 26 država članica imalo priliku da odvede ovaj rat do kraja?“, rekao je mađarski premijer Viktor Orban nakon Samita i dodao da se danas čini da je stavio veto, ali da će se za nekoliko nedelja pokazati da Evropska unija nema novca za postavljene ciljeve.
Podsetimo, Mađarska je u više navrata koristila veto kako bi blokirala finansijsku pomoć Evropske unije namenjenu Ukrajini. Tako je 14. decembra 2023. godine stavila veto na predlog Evropske unije o finansijskoj pomoći Ukrajini u iznosu od 50 milijardi evra. U decembru 2022. godine, Mađarska je blokirala paket pomoći Ukrajini vredan 18 milijardi evra.
Kako izgleda procedura gubljenja prava glasa u telima EU?
Procedura oduzimanja prava glasa u EU odvija se prema Članu 7 Ugovora o Evropskoj uniji, koji je najstroži mehanizam sankcionisanja države članice zbog kršenja osnovnih vrednosti, poput demokratije, vladavine prava i ljudskih prava. Proces se odvija u dve faze: upozorenja što predstavlja preventivnu meru i suspenzija prava glasa, što je sankcija.
Prema ovom dokumentu, postupak mogu da pokrenu Evropska komisija ili Evropski parlament sa dvotrećinskom većinom glasova ili jedna trećina država članica EU. Zatim nadležno telo razmatra situaciju i daje preporuke državi. Ako se stanje ne popravi, prelazi se na drugu fazu, u kojoj Evropski savet može jednoglasno utvrditi da država članica „ozbiljno i trajno“ krši vrednosti EU. U tom slučaju mogu se primeniti sankcije, uključujući suspenziju određenih prava države članice, kao što je oduzimanje prava glasa u Savetu EU
U Evropskom parlamentu je još 2018. godine iniciran postupak protiv Mađarske na osnovu člana 7. zbog nazadovanja demokratije. Postupak nije završen.
S obzirom na to da se u dokumentima vanrednog Samita ne spominje ukidanje glasačkog prava Mađarskoj, niti je ova komplikovana procedura pokrenuta, ove objave ocenjujemo kao netačne.
O ovoj dezinformaciji pisalo je i Raskrinkavanje.ba.
