Julija Navaljna meta orkestrirane kampanje
Targetiranje i pokušaji diskreditacije Julije Navaljne koji su se intenzivirali nakon vesti o smrti njenog supruga ruskog opozicionara Alekseja Navaljnog, ne prestaju. Pored manipulisane audio poruke, mrežama su se sada sa pogrešnim kontekstom proširile stare i fotošopirane fotografije koje prati mizogini narativ.
„OŽALOŠĆENA UDOVICA NAVALNOG U DRUŠTVU SVOG NOVOG PARTNERA. Deluje posebno nesretno… Kakav je ovo cirkus, a ima debila koji će progutati propagandu koja Navaljnog predstavljakao opasnost za Vladimira Putina,” navodi se u objavama pojedinih korisnika društvenih mreža.
Jednostavnom obrnutom pretragom, međutim, dolazimo do činjenice da fotografija nije nastala na dan smrti Alekseja Navaljnog, 16. februara 2024. kako se tvrdi u viralnim objavama, već pre više od tri godine.
Sporna fotografija Julije Navaljne provobitno je objavljena na Instagram profilu ruskog oligarha Jevgenija Čičvarkina, 21. avgusta 2021. godine. Upravo je Čičvarkin osoba sa fotografije za koju se tvrdi da je „novi partner“ Navaljne.
„S prvom damom prekrasne Ruske budućnosti Julijom Navaljnom. Sloboda Alekseju Navaljnom!”, stoji u opisu fotografije koja je nastala na plaži letonskog grada Jurmala.
Ista fotografija je i 2021. godine bila predmet istih komentara na račun Navaljne na ruskom govornom području. Čičvarkin je tada, u intervjuu nekadašnjem portalu L’Echo de Moscow, rekao kako „Jūrmalu još nisu zauzeli talibani, tamo možete prošetati s udatom ženom” dodajući da iako je Aleksej (Navaljni) bio u zatvoru, on i Julija nisu bili sami na toj plaži.
„Ljudi su ljubomorni: i oni bi hteli da uz more prošetaju sa Julijom Navaljnom, lepom i snažnom ženom, potencijalno prvom damom”, rekao je Čičvarkin.
U istom kontekstu se proširila i fotografija koja navodno prikazuje Juliju Navaljnu u zagrljaju sa istim čovekom, Jevgenijem Čičvarkinom.
Međutim, reč je o fotomontaži, kako je na originalnoj fotografiji, nastaloj 19. jula 2013. godine, zapravo njen pokojni suprug Aleksej. Kreator fotografije nastale po tadašnjem izlasku iz pritvora nekadašnjeg ruskog opozicionara je fotoreporter Jevgenij Feldman za AFP i Getty Images.
Navalny turning in his grave right now…
His wife and her new boyfriend sending condolences 😭😅 pic.twitter.com/LehXLsziAc
— Spetsnaℤ 007 🇷🇺 (@Alex_Oloyede2) February 21, 2024
Narativ po kojem se Julija Navaljna povezuje sa pomenutim ruskim milijarderom predstavlja deo koordinisanih akcija proruskih naloga na različitim društvenim mrežama, Telegram kanala i portala povezanih sa Kremljom.
Među njima je i proruski portal na francuskom jeziku Pravda koji, prema analizi francuske organizacije koja se bori protiv stranog digitalnog uplitanja, Viginum pripada „strukturiranoj i koordinisanoj mreži od 193 stranice za širenje ruske propagande u Europi i SAD”.
U sklopu kampanje za targetiranje Navaljne početkom februara, proširio se i članak na nemačkom jeziku u kojem se pominje navodna afera između Navaljne i istraživačkog novinara Hrista Grozeva (koji je 2020. godine ušao u trag čoveku koji je otrovao Navaljnog), na osnovu video snimka koji je navodno proizveo bivši radnik Navaljnove fondacije za borbu protiv korupcije.
Optužbe su zasnovane na „dokazima” sa sajta za rezervaciju smeštaja Booking.com na kojima su bila imena Navaljna i Grozev. Članak je vrlo brzo obrisan sa svog originalnog izvora.
Međutim, u roku od nekoliko sati nakon što je 16. februara objavljena smrt Navaljnog, pomenuti članak se orkestrirano proširio Telegram kanalima na ruskom jeziku, (poput kanala prokremljinskog blogera Vladimira Solovjova sa preko milion i trista pratilaca), ali i na Telegram nalozima na finskom, holandskom, nemačkom, italijanskom i engleskom jeziku.
We managed to figure out the booking numbers from the two bookings used in that story and accessed them on https://t.co/WiPYdQ6lAS, showing they were actually for 2024 dates and the bookings were cancelled. pic.twitter.com/W4dzCzqoso
— Eliot Higgins (@EliotHiggins) February 27, 2024
Osnivač istraživačke organizacije Bellingcat, Eliot Higins je na osnovu broja potvrde vidljivog u snimku, izneo realne dokaze da su sporne rezervacije zapravo kreirane, pa odmah otkazane u tekućoj, 2024. godini. „Dakle, jasno je da su napravili rezervacije i zatim promenili datume kako bi fabrikovali dokaze” tako da izgleda da datiraju iz 2023. godine, ističe Higins u svojoj objavi na X-u.
