Na snimku nije prikazano „slučajno“ ispuštanje kemtrejlsa već standardna procedura održavanja letilice
Suprotno konspiracionim tezama, pilot aviona kompanije Japan Airlines nije slučajno pritisnuo dugme za kemtrejlse, već se na viralnom snimku prikazuje deo uobičajene procedure održavanja letelice kao i proces sagorevanja viška ulja u pomoćnoj pogonskoj jedinici aviona.
- Viralni snimak prikazuje avion Japan Airlines-a koji na pisti ispušta gust, beo dim.
- Teoretičari zavere od 2020. godine šire ovaj snimak izvan konteksta, tvrdeći da je dim zapravo „dokaz” ispuštanja kemtrejlsa, koja se, pak, slučajno desila.
- Snimak je star sedam godina i prikazuje deo standardnog odžavanja aviona, takozvane D-provere, dok je dim posledica sagorevanja viška ulja u pomoćnoj pogonskoj jedinici aviona.
Teorije zavere o kontrolisanoj i globalnoj modifikaciji vremena se u gotovo pravilnim, cikličnom ciklusima šire društvenim mrežama i u našem regionu. Tako je teza o takozvanim kemtrejlsima, kao jedna od najupornijih i najupornijih teorija zavere, prisutna skoro tri decenije u internet konspiracionim krugovima.
Beli tragovi aviona na nebu, po teoretičarima zavere, služe za trovanje ljudi, upravljenje umovima i depopulaciju. Postoje neosnovane teze po kojima su kondenzacioni tragovi na nebu dokaz ispustanja toksičnih hemikalija iz aviona, a imaju za cilj da kontrolišu vremenske prilike i umove ljudi i smanje svetsku populaciju.
Brojne fotografije i snimci se, unazad godinama, koriste kao „dokaz“ o delovanju kemtrejlsa za modifikovanje globalnih vremenskih sistema i veštačko izazivanje klimatskih promena — koje se kako tvrde, samim tim, ne mogu smatrati realnom pojavom.
Jedan od takvih video zapisa masovno se deli na društvenim mrežama Fejsbuk, Tviter i TikTok.
Sporni snimak sprikazuje avion kompanije Japan Airlines koji ispušta gustu belu paru ili dim na pisti aerodroma. Tekst u opisu snimka tvrdi da takav prizor, konačno, pokazuje da je pilot „slučajno pritisnuo dugme“ za ispuštanje otrovnih hemijskih supstanci, „kemtrejlsa“.
Obrnuta pretraga ključnih kadrova ovog snimka pokazuje da sporni video originalno datira od 3. aprila 2016. godine. U sličnoj verziji, snimak je dostupan od avgusta 2020. godine, međutim, uz više kontekstualnog pojašnjenja.
U opisu snimka objavljenog na YouTube kanalu 737Aviation pod naslovom „Japan Airlines APU Fire“ navodi se da video prikazuje sagorevanje viška ulja iz pomoćne pogonske jedinice (APU) aviona nakon složenih programa održavanja (D-provera).
Snimak, dakle, ne prikazuje avion Japan Airlines-a koji je, navodno, greškom na tlu ispustio hemikalije, već je u pitanju poznata, i donekle očekivana pojava sagorevanja viška ulja nakon velikog tehničkog održavanja letelice. Isparenja nisu dokaz da avion nosi toksične hemikalije koje se raspršavaju sa visine.
Portal Logically je kontaktirao nezavisnog stručnjaka za civilno vazduhoplovstvo kapetana Mohana Ranganatana, koji je potvrdio da video zaista prikazuje sagorevanje viška ulja tokom procesa održavanja, odnosno — „ciklus izduvavanja ne bi li se uklonio višak ulja provere”.
Šajan Sardarizade, novinar BBC-a specijalizovan za dezinformacije, je sredinom marta na svom Tviter nalogu takođe raskrinkao sporni snimak, navodeći da u pitanju nije „slučajno ispuštanje kemtrejlsa” aviona Japan Airlines-a.
This video, viewed 2.5 million times, claims to show a pilot „accidentally releasing chemicals“ at an airport, thus supposedly proving the chemtrails conspiracy theory.
It’s actually a Japan Airlines plane burning off excess oil in its Auxiliary Power Unit (APU). pic.twitter.com/2s06Eq4Nat
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) March 18, 2023
Kako se navodi u analizi kolega sa portala Raskrinkavanje.me, APU je agregat, odnosno mali mlazni motor, koji ima funkciju snabdevanja sistema električnom strujom dok je avion još prizemljen na pisti. Pored toga, navodi se u analizi, APU omogućava klimatizaciju, kao i da pokrene glavne motore aviona.
O dezinformacijama u vezi sa kemtrejls teorijom zavere smo pisali u više navrata, uključujući one po kojima se kemtrejlsima širi novi soj korona virusa, da se putem belih tragova na nebu vrši prisilna kovid vakcinacija, ali i da su kemtrejlsi iznad Beograda nestali tokom ratu u Ukrajini.
Tvrdnja da se na viralnom snimku prikazuje avion koji je slučajem ispustio otrovne hemijske supstance — „kemtrejlse“ — na aerodromu, primer je jedne od najupornijih teorija zavere bez naučnog osnova.
