Škotska nije zabranila anesteziju, već jednu vrstu anestetika

U naslovu članaka, koji su se raširili na Fejsbuku, navodi se da „Škotska zabranjuje anesteziju zbog njenog uticaja na klimu”. Iako je dalje u tekstovima navedeno da se radi o ukidanju upotrebe samo jedne vrste anestetika, obmanjujući naslovi naveli su korisnike Fejsbuka na pogrešan zaključak.

Portali „Nulta tačka” i „Epoha” objavili su prevedenu verziju teksta sa poznatog portala „NewsPunch”, koji često proizvodi manipulativne članke.

Suprotno spornim naslovima, ova država nije zabranila anesteziju, već samo upotrebu jedne vrste anestetika zbog njegovog štetnog uticaja na globalno zagrevanje.

Radi se o inhalacionom anestetiku pod nazivom desfluran. 

Prema podacima Agencije za lekove i medicinska sredstva (ALIMS), „desfluran je indikovan za indukciju i/ili održavanje anestezije tokom bolničkih i ambulantnih operacija kod odraslih pacijenata, kao i za održavanje anestezije tokom bolničkih i ambulantnih operacija kod pedijatrijskih pacijenata”.

Vlada Škotske je 3. marta ove godine objavila saopštenje o odluci da obustavi upotrebu inhalacionog anestetika desfluran, zbog njegovog štetnog uticaja na globalno zagrevanje.

U saopštenju se navodi da je Nacionalna zdravstvena služba Škotske (National Health Service – NHS) prva u Ujedinjenom Kraljevstvu koja je prestala da koristi anestetik koji ima visok uticaj na globalno zagrevanje.

„Desfluran, koji se koristi kao anestetik tokom operacije, ima potencijal globalnog zagrevanja 2.500 puta veći od ugljen-dioksida. Obustavom upotrebe u bolničkim ustanovama širom NHS Škotske štedi se emisija koja je ekvivalentna napajanju 1.700 domova svake godine. Rad su vodili kliničari koji su prešli sa upotrebe desflurana na klinički prikladne i bezbedne alternative koje imaju manji uticaj na životnu sredinu”, navodi se u odluci škotskih vlasti.

Povlačenje deslfurana iz upotrebe je prva akcija u sklopu „National Green Theatres” programa Škotske koji će zvanično biti pokrenut u proleće ove godine, u okviru strategije škotske vlade za hitne klimatske situacije.

„NHS Škotska postavila je ambiciozni cilj da do 2027. godine bude nulta neto vrednost anestetičkih gasova, a uklanjanje desflurana je samo prvi korak ka tome. Naši pacijenti su uvek na prvom mestu, ali je sjajno što sada donosimo klinički bezbedne odluke o nezi pacijenata imajući na umu održivost”, navodi se u saopštenju.

U studiji o ekološkom razmatraju anestezije objavljenoj na sajtu Američke nacionalne medicinske biblioteke (National Library of Medicine) 2021. godine, navodi se da su inhalacioni anestetici (među kojima je i desfluran) „suštinski moćni gasovi staklene bašte i predstavljaju rizik za osoblje u operacionim salama ako se njima pravilno ne upravlja”.

Doktor Kenet Barker, anesteziolog i klinički vođa škotskog „National Green Theatres” programa, rekao je za „BBC” da je bio šokiran kada je otkrio da je anestetik koji je koristio više od decenije za mnoge velike i rutinske operacije bio toliko štetan po životnu sredinu.

„Shvatio sam da je količina desflurana koju smo koristili u tipičnom dnevnom radu rezultirala emisijama koje su bile ekvivalentne tome kao da sam tog dana vozio 670 milja. Odlučio sam da odmah prestanem da ga koristim i mnogi kolege anesteziologi su se priključili toj odluci”, istakao je Barker.

Doktor Helgi Johanson, potpredsednik Kraljevskog koledža anestetičara, rekao je za BBC da je NHS intenzivna industrija kada je reč o proizvodnji štetnih gasova. 

„Moramo da se koncentrišemo na sve druge velike stvari koje takođe mogu napraviti razliku – kao što je rešavanje starih bolničkih zgrada koje je teško zagrejati i smanjenje putovanja pacijenata”, zaključio je Johanson.

***

Anestezija je medicinski tretman koji sprečava pacijente da osećaju bol tokom procedura kao što su operacija, određeni skrining i dijagnostički testovi, uklanjanje uzorka tkiva (npr. biopsije kože) i prilikom stomatoloških zahvata, navodi se na sajtu Nacionalnih instituta opštih medicinskih nauka (National Institute of General Medical Sciences – NIH).

Za proizvodnju anestezije, lekari koriste lekove koji se nazivaju anestetici. Naučnici su razvili kolekciju anestetičkih lekova sa različitim efektima. Ovi lekovi uključuju opšte, regionalne i lokalne anestetike. Opšti anestetici čine da pacijenti pređu u stanje bez svesti tokom procedure, dok lokalni i regionalni anestetici samo utrnu deo tela i omogućavaju pacijentima da ostanu budni.​ U zavisnosti od vrste potreba za ublažavanje bolova, lekari daju anestetike injekcijom, inhalacijom, losionom za lokalnu upotrebu, sprejom, kapima za oči ili flasterom za kožu.

Ovom temom bavile su se nedavno i naše kolege iz “Faktografa”.

Naslovna fotografija: Canva