Snimak desničarskog marša u Poljskoj predstavljen kao protest protiv rata sa Rusijom

• Na mrežama se deli snimak sa tvrdnjama da prikazuje protest protiv rata održan u Varšavi, o kome evropski mediji navodno nisu izvestili.
• Viralan snimak prikazuje ovogodišnji desničarski marš povodom Dana nezavisnosti u Poljskoj, koji je bio medijski ispraćen.
• Reč je o zloupotrebi vizuelnog sadržaja – objave na mrežama ocenili smo kao netačne.

Korisnici Fejsbuka dele snimak masovnog skupa sa tvrdnjama da prikazuje “demonstracije u Varšavi protiv predsednika Tuska i rata sa Rusijom”, te da “evropski mediji nisu izvestili o tom događaju”.

Obrnuta pretraga kadrova sa viralnog snimka, međutim, pokazuje da je reč o snimku sa ovogodišnjeg desničarskog marša povodom Dana nezavisnosti u Poljskoj, o čemu su pisali brojni mediji.

Rojters je 11. novembra izvestio da je desetine hiljada Poljaka, uključujući šefove nacionalističke opozicije, prošetalo Varšavom na godišnjem događaju povodom Dana nezavisnosti koji je organizovala krajnja desnica. Učesnici skupa nosili su transparente sa porukama protiv Evropske unije, Ukrajine i masovnih migracija, dok su na nekima bila istaknuta white supremacy obeležja, koja se odnose na verovanja i ideje da postoji “prirodna superiornost svetlije/bele ljudske rase nad drugim rasnim grupama”.

Viralni snimak koji cirkuliše mrežama objavljen je u dužoj verziji na Jutjubu 11. novembra ove godine sa naslovom “Masovni poljski nacionalistički marš za Dan nezavisnosti Poljske”. Snimak je sa istim opisom objavljen i na X-u 11. novembra.

Vlasti u Varšavi saopštile su da je u maršu učestvovalo oko 90 hiljada ljudi, dok organizatori procenjuju da ih je bilo oko 200 hiljada. Iako su neredi u Poljskoj tokom marša bili česti ranijih godina, uključujući sukobe između učesnika i policije, ove godine nije bilo većih incidenata, izvestio je poljski portal Notes from Poland.

Marš je, kako piše Rojters, postao tačka okršaja između poljske tvrde desnice i liberalnog centra, koji je na vlasti otkako su opšti izbori prošle godine okončali osmogodišnju nacionalističku vladavinu u Poljskoj.

Tokom osam godina na vlasti, desničarska nacionalno-konzervativna politička partija Pravo i pravda (PiS) nastojala je da usadi konzervativnije, tradicionalne porodične vrednosti u javni život, uključujući uvođenje skoro potpune zabrane abortusa, kao i da izvrši kontrolu nad medijima i pravosuđem.

Na mrežama se tvrdi da su protesti bili protiv “predsednika Tuska”, međutim, Donald Tusk je premijer Poljske, dok je Andžej Duda predsednik države.

Tačno je da je na masovnom skupu sa snimka bio istaknut veliki broj transparenata protiv Tuskove vlade, međutim, kako smo utvrdili, snimak ne prikazuje antiratne demonstracije, već desničarski marš u Varšavi.

U BIRN-ovoj analizi koja je objavljena u novembru 2019. godine na portalu Balkan Insight, navodi se da su marš povodom Dana nezavisnosti u Poljskoj pokrenule dve ekstremno desničarske grupe, Sva poljska omladina i Nacionalni radikalni kamp, obe potomci ultranacionalističkih organizacija aktivnih 1930-ih.

“Najavljen kao okupljanje poljskih patriota koji slave ponovni nastanak Poljske 1918. godine nakon više od jednog veka podele, marš je sve više privlačio ljude koji nose rasističke transparente i simbole. U njemu su takođe bili govornici koji se sami identifikuju kao fašisti – kao što je Roberto Fiore, lider italijanske partije Forza Nuova, 2017. godine”, piše BIRN.