Nakon skoro šest decenija vladavine porodice Al-Asad, 8. decembra pala je vlada Sirije. Među prvim potezima pobunjenika iz grupacije Hajat Tahrir al-Šam (HTS), bilo je oslobađanje zatvorenika iz zloglasnog zatvora Sajdnaja, poznatog po mučenju zatvorenika. Ubrzo nakon ovog događaja, društvenim mrežama proširio se video snimak za koji se tvrdi da prikazuje bivšeg zatvorenika, zarobljenog u podzemnim ćelijama. Međutim, analiza je pokazala da je snimak nastao korišćenjem veštačke inteligencije.
Fotografija svrgnutog sirijskog predsednika Bašara al-Asada i njegove supruge Asme al-Asad, suprotno tvrdnjama sa društvenih mreža, nije nastala u Moskvi nakon njegovog bekstva iz Sirije.
Društvenim mrežama se proširila fotografija Kipa slobode napravljenog od materijala porušene zgrade uz opis ,,Sirijski umetnik je ovo sagradio od ruševina svoje kuće. Sa sloganom ,,Ovo je sloboda koju su nam doneli.” Kakva sloboda takav je i kip slobode.” Reč je o foto-montaži – ovakva skulptura ne postoji, već je delo digitalnog umetnika.
Viralna fotografija kolone vozila ne prikazuje konvoj humanitarne pomoći upućen zemljotresom razorenoj Siriji. Autor fotografije Mahar Barake potvdio je da je u petak, 10. februara, ovekovečio trenutak nesvakidašnje popodnevne saobraćajne gužve nedaleko od Bejruta, ne i kolonu pomoći Siriji.
„Misteriozna svetla”, zabeležena neposredno pre zemljotresa u Turskoj, nisu rezultat HAARP aktivnosti, niti se sa sigurnošću mogu pripisati fenomenu takozvanih zemljotresnih svetala. Analiziramo jednu od najupornijih i najstarijih teorija zavere o programu HAARP, ali i kakva je povezanost dezinformacija sa tragičnim događajima i prirodnim nepogodama.
U prethodnih devet dana, svet su obišle slike zemljotresom uništenih turskih i sirijskih gradova u kojima je više od 36 hiljada ljudi izgubilo život. Da nesreća gotovo nikad ne dolazi sama, pokazuju i teorije zavere i dezinformacije koje su, već u prvim satima nakon zemljotresa, kružile društvenim mrežama. Koje su to manipulacije u vezi sa zemljotresima u Turskoj i Siriji postale viralne, kako ih brzo raskrinkati, ali i sprečiti njihovo širenje?
Nakon što su 6. februara dva snažna zemljotresa pogodila područja Turske i Sirije, internet kanalima prostrujala je objava samoproklamovanog naučnika Frenka Hugerbitsa, u kojoj je nekoliko dana ranije na Tviteru napisao da će se „pre ili kasnije, u regionu južno-centralne Turske, Jordana, Sirije i Libana dogoditi zemljotres magnitude 7,5”. Hugerbits se predstavlja kao istraživač seizmičke aktivnosti na institutu „SSGEOS” i svoje predviđanje zasniva na navodnoj „kritičnoj planetarnoj geometriji”. Zvanična naučna zajednica, međutim, upozorava da je Hugerbits „lovac na anomalije”, te da se služi obrascem koji uspeva da bude „specifičan i opšti u isto vreme”, zbog čega mehanizam njegovog predviđanja „podseća na pokvareni sat koji je i dalje tačan dva puta dnevno”. „SSGEOS” na svom sajtu nigde ne objavljuje hipoteze koje testira i naučne metode koje upražnjava, već samo iznosi zaključke svojih istraživanja. Naučnici ističu da u ovom trenutku nismo u mogućnosti da predvidimo zemljotrese, ali da na osnovu saznanja o šansama da oni pogode kritična područja, fokus treba preusmeriti na izgradnju životnog okruženja u skladu sa rizicima.
Fotografija psa koji leži na ruševinama deli se na društvenim mrežama uz tvrdnju da je nastala nakon razornih zemljotresa koji su 6. februara ove godine pogodili područja Turske i Sirije. Iako se fotografija uglavnom deli u kontekstu podrške pogođenim zemljama, činjenica je da je ona stara nekoliko godina i može se pronaći na sajtovima za prodaju fotografija.
Područje Turske i Sirije koje je u ponedeljak pogođeno razornim zemljotresima jačine 7,8 i 7,5 stepeni Rihterove skale izuzetno je trusno područje sa redovnim podrhtavanjima. Teoretičari zavere, pak, šire tezu da su za sasvim izvesno najsmrtonosniji zemljotres u deceniji odgovorni „Amerikanci i tajno Teslino oružje zbog kojeg ga je CIA ubila“.
Istinomer.rs koristi kolačiće (cookies) radi boljeg uvida u potrebe i zahteve korisnika. Google Analytics je jedini neophodan kolačić koji koristimo, a korisnicima je omogućeno onesposobljavanje kolačića.
Koristimo kolačiće za pružanje boljeg korisničkog iskustva i analiziranje saobraćaja. Takođe delimo informacije o tome kako koristite sajt sa partnerima za društvene medije, oglašavanje i analitiku koji mogu da ih kombinuju sa drugim informacijama koje ste im dali ili koje su prikupili na osnovu korišćenja usluga.
Istinomer može prikupljati vaše podatke iz sledećih izvora: Google Analytics tracking code, HotJar tracking code, Alexa Certify, Facebook Pixel Code.
